Door: Suzanne Huibers
Foto: Rolf Hensel
Elmar creëert met InDifferent een veilige omgeving op scholen zodat jongeren zichzelf kunnen zijn
Of het nu gaat om racisme, autisme, seksuele geaardheid, of iemand een hij of zij is, iedereen wil zichzelf kunnen zijn. Daarom zette Elmar Noteboom samen met leerlingen op het Dorenweerd College vijf jaar geleden InDifferent op. De beweging wordt groter, steeds meer scholen haken aan. ,,Het is een beetje uit de hand gelopen.”
Wat doe je als iemand wordt gediscrimineerd? Vraag het de leerlingen van het Dorenweerd College in Doorwerth en ze geven je antwoord. ,,Omdat we het bespreekbaar hebben gemaakt", zegt Elmar Noteboom. Toen hij als docent tekenen ruim vijf jaar geleden met InDifferent begon, was er één leerling uit de kast gekomen. Op een populatie van 1200. ,,Nu zijn er meerdere kinderen in een klas open over dat ze vallen op iemand van hetzelfde geslacht, dat ze trans zijn of bijvoorbeeld heftig reageren op prikkels", vertelt de Arnhemmer.
Wat zijn organisatie eigenlijk doet, is een veilige, vertrouwde omgeving op een school creëren waarin leerlingen zichzelf kunnen zijn. ,,Jongeren hebben veel essentiële vragen. Over wat normaal seksueel gedrag is bijvoorbeeld. Jongeren kunnen voor antwoorden wel naar porno gaan kijken, maar dan krijgen ze een vertekend beeld van de werkelijkheid",zegt Noteboom. En dat hebben ze misschien al. ,,Realiseer je dat ze opgroeien met Instagram. Vol met six packs. Ze halen veel informatie online. Maar wat is dan waar?”
Scholen willen daar wel aandacht aan besteden, weet Noteboom die tot deze zomer tekendocent was. ,,Maar die zitten vast aan een curriculum. Elke school heeft wel een zorg- en pestcoördinator. Dat is goed, maar niet voldoende. Je moet een cultuur creëren waarin je afspreekt hoe je met verschillen omgaat. Wanneer is iets pesten? Wanneer is het een grapje? Waar ligt de grens? Zo'n gesprek is essentieel. Voorkom je dan pesten? Nee, nooit helemaal. Maar je maakt het wel bespreekbaar, waardoor jongeren er iets van leren. Maar docenten hebben niet altijd tijd voor zulke gesprekken.”
Noteboom heeft op het Dorenweerd College gezien wat als je daar wel tijd voor maakt, dat leerlingen kan brengen. ,,Jongeren die jarenlang somber waren, in hun eentje achter hun telefoon zaten in de pauze, bloeiden op. Bij InDifferent kwamen ze in een warm bad. Doordat ze goed in hun vel kwamen te zitten, waren ze in staat om te leren. Want vertel een kind met identiteitsproblemen maar eens dat a kwadraat plus b kwadraat is c kwadraat.”
Noteboom werd door zijn inzet voor InDifferent ruim een jaar geleden uitgeroepen tot Arnhemse Held. ,,Door die prijs is alles in een stroomversnelling gebracht", zegt hij. Zo nam de gemeenteraad van Arnhem een motie aan dat alle scholen in de stad met InDifferent zouden moeten samenwerken. Noteboom werkt dan ook niet meer alleen, maar samen met een heel team.
Jonge professionals van dat team geven nu bijvoorbeeld lessen over seks op Arnhemse scholen. ,,De gemeente Arnhem strijdt tegen seksueel overschrijdend gedrag en heeft ons gevraagd daarover workshops te geven. Dat doen we door seks uit de taboesfeer te halen. Want juist dat taboe zorgt voor dat ongewenste gedrag.” Noteboom geeft toe dat in de eerste les wordt gegiecheld. ,,Maar daarna ontstaat er ruimte voor een gesprek. Jongeren luisteren naar elkaar. De jongens bijvoorbeeld naar de meisjes die vertellen wat nafluiten met hen doet.”
Noteboom zou meer samen willen doen met de Arnhemse scholen. Net als zijn organisatie bijvoorbeeld op het Dorenweerd College en het Over Betuwe College in Bemmel en Huissen doet. ,,We bouwen daar een nauwe band op met leerlingen waardoor we veel kunnen bereiken. Maar scholen moeten daar wel geld aan uit willen geven. Gelukkig bezoeken Arnhemse jongeren wel de activiteiten die wij in de stad organiseren.”
Zo staat komende week de Week tegen het pesten op het programma. ,,Wij grijpen dat soort weken en dagen aan om onderwerpen bespreekbaar te maken. Zoals Internationale Vrouwendag en Paarse Vrijdag. We werken met allerlei organisaties in Arnhem samen. Samen organiseren we tal van activiteiten. En we zijn aanwezig bij evenementen in de stad, zoals binnenkort Innovate. We zoeken zo het gesprek op met de samenleving. Weet je, we pretenderen niet het antwoord te hebben. Maar we willen wel samen op zoek naar oplossingen. Met als doel dat elke jongere zichzelf kan zijn.”